Geomorfologie (vaak ook kortweg als morfologie aangeduid) is de wetenschap die de vormen van het landschap en de processen die bij het ontstaan daarvan een rol spelen of hebben gespeeld, bestudeert. Deze uitwendige vormen kunnen omschreven worden naar:
- morfometrie: studie van de vorm van het aardoppervlak en de variabiliteit ervan.
- morfogenese: studie van het ontstaan van de vorm van het aardoppervlak.
- morfodynamiek: studie van de veranderingen in morfometrie in relatie tot de mechanische krachten die worden uitgeoefend op het
- aardoppervlak (erosie, transport en afzetting van sediment; stroming van water en golfslag).
- morfostructuur: studie van de relatie van de vorm van het aardoppervlak met de onderliggende gesteenten.
- morfochronologie: studie van de evolutie doorheen de tijd van de vorm van het aardoppervlak.
Bij zonale geomorfologie zijn de factoren en processen zijn sterk beïnvloed door het klimaat (neerslag en temperatuur). Dit is afhankelijk van breedteligging, afstand van de zee, uitgestrektheid van een continent. (glaciair klimaat, periglaciair, woestijn, gematigd, tropisch, …). Het gaat dus om de studie van geomorfologische fenomenen en processen die afhankelijk zijn van het klimaat van een bepaalde zone:
- Glaciair: water in vaste fase (ijs) als voornaamste erosiekracht; fysische verwering is dominant (gletsjers, fjorden, pingo’s, drumlins, ...).
- Aride: seizoenaliteit bepaalt erosie, maar ook belang van wind (vb. duinen bij zandwoestijnen)
- Tropisch: water in vloeibare fase als voornaamste erosiekracht. Chemische verwering is dominant.
Uiteraard is bij zulke studies de invloed van klimaatsveranderingen doorheen de tijd belangrijk. Geomorfologen zoeken dus naar de chronologie van de gebeurtenissen (en niet enkel de geometrische vormen zoals ze naast elkaar bestaan). In onze streken krijgt in dit opzicht de geomorfologie van het Quartair bijzondere aandacht. Het gaat om de studie van oppervlakkige afzettingen en morfologieën van Quartaire leeftijd.
Het Quartaire tjdperk is in de geologische tijdschaal de jongste periode van het geologische syteem. Het Kwartair beslaat de tijdspanne van 2,58 miljoen jaar geleden (Ma) tot heden.
Bron: Wikipedia